Het leuke van dit apparaat is dat deze specifiek ontwikkeld is voor gebruik op de motor! Maar ja, je zult denken alles groter dan een portofoon kan ik eigenlijk niet kwijt op een Bird. Dat dacht ik dus ook maar, het voordeel van deze unit is dat de bedieningsconsole gescheiden kan worden van de Transceiver unit. Hierdoor kan je de bedieningsconsole monteren op je stuurhelften en de Transceiver unit op een andere plaats. En wellicht dat het vreemd klinkt maar ook op mijn Bird heb ik nog een plekje weten te vinden waar ik de unit kwijt kan.
Ik heb de voordelen even op een rijtje gezet.
- De bedieningsconsole is waterdicht.
- De Transceiver kan je volledig vanaf je stuurhelften bedienen.
- Het is een zogenaamde dual bander, ofwel geschikt voor de 2m band (144MHz -146MHz) en de 70cm band (430MHz - 440MHz).
- De unit is aan te passen waardoor het frequentiebereik groter wordt en niet te vergeten, geschikt wordt voor de PMR frequenties op 446MHz met een raster van 6.25kHz en niet geheel onbelangrijk instelbaar op Narrow FM (met dank aan MXXL).
- De unit is tevens te gebruiken als motorintercom voor als je een duo passagier bij je hebt.
- In combinatie met een Bluetooth module kunnen Bluetooth headsets gebruikt worden.
- Er is een aparte ingang voor een iPod of andere audio speler.
- Het is een volledige FM ontvanger, dus je kan hem als autoradio gebruiken waarbij je in Stereo naar bijvoorbeeld Radio 3 FM kan luisteren.
- Zodra je bijvoorbeeld luistert naar Radio 3 FM en er komt een signaal binnen op een van de gebruikte BOC kanalen (PMR kanaal 6 bijvoorbeeld) schakelt de unit automatisch over naar dit kanaal.
- Je hebt geen aparte DC-DC converters nodig om te ontstoren.
- In de bedieningsconsole zit een extra speaker en microfoon die gebruikt kunnen worden naast de headset. Je hoeft dus niet je helm op te zetten om het ding te kunnen gebruiken wat wel eens handig wil zijn als je lekker zit te genieten op een terrasje in Belgie en Filament komt met zijn groep met een noodgang voorbij gestoven
- En wat natuurlijk ook erg geil is, is dat het ding ook nog eens zo'n 50Watt zendvermogen heeft op 2m en 40Watt op 70cm. Niet dat je dit nodig hebt, maar is gewoon leuk
De volgende fotos die ik gemaakt heb laten zien hoe de unit in elkaar zit.
Dit is de volledige Transceiver waarbij de bedieningsconsole op de Transceiver unit is gemonteerd.
Het loshalen van de bedieningsconsole.
De bedieningsconsole aangesloten op de Transceiver unit.
Ik heb hier een aantal links neergezet:
- Op Youtube is een leuke demonstratie te zien van “onderwater gebruik" van de Yaesu, click Onderwatergebruik Yaesu
- En nog een aardige demo, click Demo Yaesu FTM-10
- Mocht iemand nu ook enthousiast zijn geworden, het gaat om de Yaesu FTM-10E. Ik heb deze unit gehaald bij Jacobs Breda Electronics, zie JBE Breda.
- Via de volgende link kom je op de website van Yaesu, zie Website Yaesu FTM-10
- De productbrochure van de Yaesu is te downloaden via de volgende link, click Brochure Yaesu FTM-10
- Een beschrijving hoe je de Yaesu FTM-10 geschikt kan maken voor gebruik op de BOC kanalen. Dit kan je overigens ook laten doen onder garantie bij Jacobs Breda Electronics voor €12,- click Modificatie Yaesu FTM-10 voor BOC kanalen
Montage bedieningsconsole
Yeasu heeft een aantal mogelijkheden om de bedieningsconsole te monteren. Helaas heb je hier alleen iets aan als je een Harley of iets dergelijks rijdt maar op een Blackbird zul je dus echt zelf iets in elkaar moeten fabrieken.
Na enig gepuzzel was voor mij de oplossing om de bedieningsconsole te monteren met een aparte steun die ik vastzet op de achterzijde van de bedieningsconsole en een van de oliereservoir deksels van de stuurhandels.
De achterzijde van de losse bedieningsconsole voorzien van een M5 montage punt. Bij de Yeasu FTM-10E wordt overigens standaard een extra verbindingskabel geleverd van 3 meter die je eenvoudig kan vervangen met het bestaande kabeltje van 15cm.
De steun heb ik gemaakt van 2mm dik omgezet aluminium. Om eventuele beschadigingen van de bedieningsconsole te voorkomen maak ik gebruik van anti-slip rubber wat ik plaats tussen de steun en de bedieningsconsole.
De steun zoals deze aan de achterzijde op de bedieningsconsole wordt vastgezet.
De bedieningsconsole wordt later zwart gespoten. Voor de foto heb ik zwarte tape onder het sierplaatje geplakt.
Zodra de bedieningsconsole gemonteerd is, post ik de foto.
Antenne
Ik heb tevens gekeken naar de antenne en heb gekozen voor een antenne die niet alleen geschikt is voor de 70cm band maar ook voor de 2m band.
In de posting van vorig jaar, zie Bike-to-Bike Inbouw winterklus 2007 heb ik uitgelegd dat een antenne tegenmassa nodig heeft zoals bijvoorbeeld het dak van een auto. Heb je dit niet, dan gaat je eindtrap geheel automatisch in rook op. Helaas is het plastic van de Bird is niet geschikt als tegenmassa. Nu zijn er gelukkig ook antennes die een fictieve tegenmassa hebben, de zogenaamde “Radialless" of “No Groundplane" antennes.
Aangezien de Yaesu FTM-10E een dual bander is, dus voor de 2m en 70cm, heb ik gezocht naar een antenne die op beide banden deze eigenschap heeft en daarnaast ook nog geschikt is te maken voor de BOC kanalen. Daarnaast heb ik gekeken naar de versterkingsfactor van de antenne en de lengte aangezien ik niet op een rijdende Lopik zendmast wil lijken.
In de onderstaande foto is de nieuwe antenne te zien naast mijn oude antenne (de kleine antenne) die alleen “Radialless" was op 70cm.
De Diamond SG7100R antenne. Deze antenne heeft een versterkingsfactor van 2.15dBi op 2m en 4.8dBi op 70cm! De kleine antenne is de SGM-803N die ik voorheen heb gebruikt. Deze is alleen geschikt voor de 70cm band en heeft een versterkingsfactor van 2.15dBi.
Een korte toelichting over de dBi. Het effect van een antenne op het uitgestraalde vermogen wordt de "antennewinst" genoemd, uitgedrukt in dBi. Als het uitgestraalde vermogen van een antenne in alle richtingen even groot is, is sprake van een "Isotrope Straler", er is géén richtingseffect. Isotroop slaat dus op de i van dBi. Tussen antennewinst en vermogensversterking bestaat een logaritmisch verband.
Wat betekent dit nu in de praktijk.
- Een standaard portofoon antenne heeft een antennewinst van 0dBi wat overeenkomt met een vermogensversterkingsfactor van 1x. Heb je een portofoon met een vermogen van 5Watt, dan is het effectief uitgestraald vermogen 5x1=5Watt.
- De Diamond SGM-803N antenne heeft een antennewinst van 2.15dBi wat overeenkomt met een vermogensversterking van 1.6x. Als je hier een portofoon op aansluit met een vermogen van 5Watt is het effectief uitgestraald vermogen 5x1.6=8Watt.
- De Diamond SG7100R heeft een antennewinst van 4.8dBi wat overeenkomt met een vermogensversterking van 3.0x. Gebruik je deze op een transceiver van 40Watt, dan is het effectief uitgestraald vermogen 120Watt.
Hoewel ik vermoed dat er maar weinig clubleden hier echt in geinteresseerd zijn, maar meer informatie over deze materie is terug te vinden in het Cursusboek voor de F Zendvergunning
Antenne aansluiting
Belangrijk is ook de connector waar je de antenne op aansluit. Je hebt hiervoor een chassis deel nodig die geschikt is voor zowel 2m als 70cm. Daarnaast moet deze connector ook waterdicht zijn. In eerste instantie wilde ik hiervoor een connector met standaard aangesloten kabel van Diamond gebruiken, de EC-H. Echter, deze bleek niet waterdicht te zijn. Daarnaast bleken de metingen op uitgezonden vermogen tegen te vallen en de SWR waarde was slecht, zie voor toelichting over SWR mijn posting van vorig jaar Bike-to-Bike Inbouw winterklus 2007
De connector waar ik goede resultaten mee heb gehaald is van Sirio Antenna type HP-AC/U. Deze is ook vanuit de fabriek voorzien van een kabel, is waterdicht én geschikt voor 2m en 70cm band. Deze connector heb ik gehaald bij Boris Electronics in Waalwijk, click Boris Electronics.
Antenne connector PL259 type Sirio Antenna HP-AC/U P/N 2510805.00.
Het is mogelijk om de verschillende antenne onderdelen in- of uit te schuiven waardoor je de resonantie frequentie van de antenne kan aanpassen. Dit is noodzakelijk aangezien je buiten de band op de BOC (PMR) kanalen wilt werken, zie ook mijn posting van vorig jaar Bike-to-Bike Inbouw winterklus 2007
Uiteindelijk heb ik een instelling gevonden met de volgende resultaten. De meter die ik gebruikt heb is een Diamond SX-400. De afkortingen betekenen:
SWR: Staande Golf Verhouding (ideaal is 1:1, moet minder zijn dan 2:1)
FWD: Uitgezonden Vermogen (ideaal is 50Watt op 2m en 40Watt op 70cm)
REF: Gereflecteerd Vermogen (ideaal is 0Watt).
2 Meter band 144MHz - 146MHz (Gemeten op 145MHz)
SWR: 1.5:1
FWD: 49Watt
REF: 1.3Watt
70 cm band 430MHz - 440MHz (Gemeten op 435MHz)
SWR: 1.1:1
FWD: 40Watt
REF: 0.05Watt
BOC Band (PMR) 446.00000MHz - 446.10000MHz (Gemeten op 446.05000MHz)
SWR: 1.5:1
FWD: 37Watt
REF: 1.4Watt
Kortom, nette resultaten vooral als je je realiseert dat je de antenne gebruikt op de 70cm band (PMR kanalen) waar hij eigenlijk niet geschikt voor is.
Bediening van de verschillende onderdelen
Console
Aangezien ik het handig vind om vanaf mijn stuurhandels de verschillende componenten in en uit te kunnen schakelen of om de instellingen te kunnen veranderen heb ik een console gemaakt.
De console aan de binnenzijde
Deze console wordt afgemonteerd op de rechter stuurhandel. Het leuke van de schakelaars is dat in de tip een bi-color LED zit. Hierdoor zie je direkt in welke stand de schakelaar staat. En daarnaast is het natuurlijk gewoon leuk....
Het effect van de bi-color LED
PTT
Wat betreft de PTT (Push To Talk) knop is er nog wel eens een discussie op het forum hoe je dit het beste kan maken. Zelf heb ik gekozen voor het idee van TwanV om de PTT te bedienen met de nagel van je duim. In de praktijk blijkt dit perfect te werken en je behoud de volledige controle over je stuur.
Het leek me dan ook handig hier een paar foto's van te posten. Ik heb gebruik gemaakt van een waterdichte volledig metaal uitgevoerde drukschakelaar. De verbindingssnoer is een afgeschermde snoer.
Push To Talk (PTT) knop
De gesoldeerde verbinding
Nadat je de verbinding het de PTT knop hebt gesoldeerd moet je krimpkous aanbrengen. Gebruik hiervoor krimpkous die voorzien is van een lijmlaag aan de binnenkant. Het voordeel hiervan is dat de gesoldeerde verbinding waterdicht wordt.
Aangebrachte krimpkous voorzien van een lijmlaag aan de binnenzijde
Breng vervolgens meerdere lagen krimpkous aan en maak gelijk de vorm in de kabel die overeenkomt met de onderkant van de stuurhandel waar de PTT knop op moet worden afgemonteerd
Volgende laag krimpkous
En de volgende laag
De PTT knop kan je aan de stuurhandel monteren door gebruik te maken van de twee nokjes aan de onderzijde van de stuurhandel. Door hier een tyre wrap doorheen te halen kan je de knop behoorlijk vast afmonteren.
Het resultaat
Detail PTT knop, let op de tyre wrap
Koppeling Transceiver - PTT - Intercom
Yaesu levert helaas géén kant-en-klare verbindingskabel om de Yaesu FTM-10 te verbinden met de intercom en de PTT knop. Je zult deze dus zelf moeten maken.
Het onderstaande schema laat zien hoe de verschillende verbindingen gemaakt moeten worden tussen de Yaesu FTM-10 en de PTT knop. Uiteraard is de verbinding naar de intercom afhankelijk van het merk en type intercom.
Aansluitschema verbindingskabel Yaesu FTM-10 en PTT t.b.v. aansluiting intercom
Aangezien de connector van de Yaesu FTM-10 niet los verkrijgbaar is in de handel moet je gebruik maken van de kabel van Yaesu, type CT-M11. Deze kabel is in Nederland behoorlijk prijzig, zo'n €70,-. Echter in Amerika is deze voor zo'n €20,- te bestellen zie deze link
De onderstaande foto laat deze kabel zien.
De kabel die Yaesu levert om de verbinding tussen intercom en Yaesu FTM-10 te maken, type CT-M11
Er is echter een nadeel aan de kabel van Yaesu, deze is namelijk niet afgeschermd. Hierdoor is het mogelijk dat de kabel storing van de motor oppikt wat je vervolgens tijdens het zenden ook uitstuurt. Ik heb hiervoor Yaesu (in het Japans
) aangeschreven maar helaas, zij geven aan geen problemen to ondervinden. Ik dus wel want leg je de kabel langs een TL balk, dan knettert het aardig in de headset.... 
Enfin, de oplossing die ik heb toegepast is om de kabel zelf af te schermen. Hiertoe heb ik gebruik gemaakt van afgeschermde Aircell kabel waarvan ik de mantel en de koperen folie om de originele kabel van Yaesu heb aangebracht.
Naderhand aangebrachte afscherming op de originele Yaesu CT-M11 kabel
De laatste stap is om een koppeling te maken tussen de Yaesu CT-M11 kabel, de PTT knop en de intercom. Hiertoe heb ik gebruik gemaakt van een klein metalen kastje waarin ik een tweetal connectoren heb aangebracht. Een t.b.v. de PTT schakelaar, en een t.b.v. de verbinding naar mijn Baehr Ultima XL intercom.
Koppelingskastje t.b.v Yaesu FTM-10, PTT knop en Intercom
Achterkant van het koppelingskastje
Uiteraard was het ook mogelijk de verbinding tussen de Yease FTM-10 met de PTT knop en de Intercom alleen als soldeerverbinding te maken maar, het voordeel van deze oplossing is dat je vrij makkelijk een andere transceiver of portofoon kan aansluiten zonder je Bird weer te moeten verbouwen. En ik ken mezelf, denk dat dit nog wel eens gaat gebeuren....
Configuratie Yaesu FTM-10
Om de Yaesu FTM-10 te kunnen gebruiken in combinatie met de PMR frequenties zoals die binnen de BOC worden gebruikt, is het noodzakelijk dat de Yaesu op een bepaalde manier wordt geconfigureerd. De instellingen zoals ik die gebruik heb ik samengevat in de onderstaande manual. Hierin heb ik tevens een aantal instellingen opgenomen waarvan ik denk dat dit handig is deze als zodanig te gebruiken.
De manual is te downloaden via deze link: Configuratie Yaesu FTM-10
Microfoon noise filter
Inmiddels heb ik de eerste resultaten van (een deel) van de ruisonderdrukking. De verstaanbaarheid wordt vaak bijzonder slecht bij hogere snelheden als gevolg van windturbulentie. Door (wind)ruisonderdrukking kan je dit verbeteren.
Ik heb een tweetal testopnamen gemaakt waarbij ik een bandschuurmachine op 50cm van de microfoon laat lopen. Dit om het effect van de ruisonderdrukking te kunnen horen.
Het onderstaande plaatje laat de twee opnames zien. Het bovendste deel is de opname zonder het filter, het onderste deel mét het filter. Om de geluidsopnames te kunnen horen, klik dan op deze link klikerdeklik
Hoe e.e.a. in de praktijk werkt weet ik (nog) niet. Wellicht dat het zwaar tegenvalt maar het kan best zijn dat het bijzonder effectief is.
Geluidsopname 130km/u - 180km/u
Vandaag eindelijk het resultaat kunnen testen van de installatie. Ik heb een opname gemaakt waarbij ik de snelheid varieer tussen de 130km/u tot 180km/u. Tijdens de opname geef ik aan met welke snelheid ik rijd. Uiteraard zijn de opnames in Duitsland gemaakt.
Door op onderstaande link te klikken wordt het opname bestand geopend. Het is een bestand van zo'n 2.5MB dus als je een trage internet verbinding hebt kan het even duren.....
Klikkerdeklik voor de snelweg geluidsopname
En hiermee lijkt er ook een eind gekomen te zijn aan deze winterklus, kan ik me eindelijk gaan richten op wat belangrijkere zaken.....
ondanks de verhuizing enzo......